پاسخ: معمولا ما هر آنچه كه از فكرمان صادر مى شود را به قوه تفكر نسبت مى دهيم، حال آنکه قوه ادراك داراى مراحلى است:

• پائين ترین سطح آن ذهن گرايى است، ماده و مواد ذهن از عقل است، اما بدليل جنبه هاى منفى و يا نامرتب ما آنرا ذهن مى نماميم، زيرا نه تنها سازنده نيست بلكه مخرب هم هست.
• مرتبه ديگر استفاده از نيروى فكر كردن براى امور عادى و مادى است، كه ما آنرا عقل مادى مى ناميم، عقلى كه به درد بازار مى خورد، زيرا كار آن جلب منفعت و دفع ضرر است هرچند كه عملكرد آن سبب آسيب زدن به سايرين شود.
• مرتبه ديگر استفاده از نيروى فكر كردن و يا تعقل، مربوط به مسائل علمى مى شود.
• مرتبه ديگر استفاده از نيروى عقل يا تعقل مربوط به ابداع و يا خلق آثار نفيس فرهنگى و يا هنرى مى شود.
• مرتبه ديگر كه دست قوه عقل و تعقل كوتاه است، عشق مى باشد، براى مثال عشق معنوى يك مقوله عقلانى نيست، بلكه تماما با دل سر كار دارد.

اما سوال شما در مورد تفكر است، از نظر عرفانى تفكر يعنى انديشه و آگاهى و ادراكى كه منجر شود كه انسان به حقيقت وقوف يابد، اين تفكر بر اثر اكتسابيات و يا اصطلاحا علم حصولى بوجود نمى آيد، يعنى يك متفكر مانند يك غوّاص به عمق معانى توجه دارد. و به سطح و سطوح نمى پردازد. بلكه منشاء آن از بيدارى و روشنايى دل مى باشد.