آيا زمان يك توهم است؟

پاسخ : متاسفاً سوءظن داشتن اغلب با سوء نظر داشتن همراه است، و اين معضل صدمات زيادى به رابطه دو و يا چند نفر مى زند، همانطور كه فرموديد اغلب به اشتباه خود هم پى مى بريد، ولى گاهى اوقات چپاسخ: اگر بپذيريم كه زمان يك توهم است لاجرم بايد قبول كنيم كه مكان و فضا هم توهمى بيش نيست، حال آنكه ما در زمان و مكان و فضا زندگى و فعاليت مى كنيم، حال آنكه زمان و مكان و فضا توهم نيست بلكه سنجش ما ساكنان كره زمين است، و خارج از فضا و مكان و زمان كره زمين، ما با بينهايت روبرو هستيم، بهمين دليل عرفا مى فرمايند كه زمان و مكان و فضا واقعيت دارد ولى واقعيت آنها نسبى هستند نه مطلق. مانند اعداد و يا حروف كه مى توان بينهايت از حروف كلمه ساخت و از اعداد هم بينهايت اعداد داشت، اما اين بينهايت كلمات و بينهايت اعداد فقط يك مجاز و يا نسبى هستند، زيرا هر كه كه ما با فكر و انديشه خود بسنجيم نمى تواند مطلق باشد.

اجازه دهيد مثالى بزنم، زمان و مكان و فضا براى موجودى كه امروز هست معنا دارد، و فردا روز كه آن موجود زنده ديگر نيست (ارتحال نموده) زمان و مكان و فضا ديگر مفهومى ندارد، و از طرفى ما نمى توانيم براى بينهايت، بينهايت مجازى ديگرى متصور شويم، زيرا ما دو جهان موازى نداريم و هستى يكيست، و آن چه هست داراى شدّت لطافت و شدّت تكاثف مى باشد، شدّت تكاثف خود نيز لايه از هستى است و اين لايه ها بعضا مطلق تصور مى شوند، حال آنكه مجازى هستند و يا نسبى هستند. و آنچه نسبى و مجازى باشد نمى تواند بينهايت باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *